زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

ابن‌مفلح تقی‌الدین ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد





تقی‌الدین ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد، یکی از شخصیت‌های خاندان‌ اِبْن‌ِ‌مُفْلِح‌، می‌باشد؛ ابن‌مفلح نام‌ افراد خاندانی‌ از فقیهان‌ حنبلی‌ دمشق‌ که‌ در سده‌های‌ ۸ -۱۱ق‌/۱۴-۱۷م‌ دارای‌ مقامات‌ علمی‌ و اجتماعی‌ بوده‌اند. از نسبت‌ رامینی‌ و قانونی‌ برای‌ افراد این‌ خاندان‌ چنین‌ برمی‌آید که‌ اصل‌ خاندان‌ به‌ فلسطین‌ باز می‌گردد.


۱ - معرفی اجمالی



تقی‌الدین (یا برهان‌الدین‌) ابواسحاق ابراهیم بن‌ محمد بن‌ مفلح (۷۵۱-۸۰۳ق‌/۱۳۵۰-۱۴۰۱م‌).

۲ - اساتید



او از پدر و نیز نیایش‌ جمال‌الدین‌ مرداوی‌، ابن‌قیّم‌ جوزیه‌، ابوالبقاءِ سبکی‌ و دیگران‌ دانش‌ آموخت‌ و در خردسالی‌ (۷۶۰ق‌) به‌ مصر سفر کرد و از قلانسی‌ و خلاطی‌ و ناصرالدین‌ فارقی‌ حدیث‌ شنید.
[۱] ابن‌قاضی‌ شهبه‌، تقی‌الدین‌، التاریخ‌، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱، به‌ کوشش‌ عدنان‌ درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
[۲] ابن‌حجر، احمد، انباء الغمر، ج۴، ص۲۴۷، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌.

او نیز چون‌ پدرش‌ در مدارس‌ صاحبیه‌ و جوزیه‌ و نیز در دارالحدیث‌ اشرفیه‌ تدریس‌ می‌کرد.
[۵] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.


۳ - منصب قضا



مدتی‌ نایب‌ قاضی‌ ابن‌منجا بود و در رجب‌ ۸۰۱ قاضی‌ دمشق‌ شد.
[۶] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۸، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.

هنگام‌ ورود تیمور به‌ شام‌، وی‌ برای‌ برقراری‌ صلح‌ بسیار کوشید، ولی‌ سودی‌ نبخشید.

۴ - سرانجام‌



ابواسحاق‌ سرانجام‌ بر اثر بیماری‌ درگذشت‌ و کنار پدرش‌ دفن‌ گردید.
[۷] ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
[۸] ابن‌ عماد، عبدالحی‌ بن‌ احمد، شذرات‌ الذهب‌، ج۷، ص۲۳، قاهره‌، ۱۳۵۱-۱۳۵۴ق‌.
[۹] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.


۵ - شاگردان



ابن‌حجر عسقلانی‌
[۱۰] ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
یادآور شده‌ که‌ از او حدیث‌ شنیده‌ است‌.

۵.۱ - آثار


اثری‌ با عنوان‌ المقصد الارشد فی‌ ذکر اصحاب‌ احمد که‌ ذیلی‌ بر طبقات‌ الحنابله ابن‌ ابی‌یعلی‌ بود، از آثار او به‌ شمار آمده‌ و گفته‌ شده‌ است‌ که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه ظاهریه‌
[۱۲] ظاهریه‌، خطی‌ (تاریخ‌)، ج۲، ص۴۵۰- ۴۵۱، ریان‌.
موجود است‌.
[۱۳] سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۶، ص۶۶، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.


۶ - پانویس


 
۱. ابن‌قاضی‌ شهبه‌، تقی‌الدین‌، التاریخ‌، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱، به‌ کوشش‌ عدنان‌ درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۲. ابن‌حجر، احمد، انباء الغمر، ج۴، ص۲۴۷، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌.
۳. سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۱، ص۱۶۷- ۱۶۸، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.    
۴. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۶، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.    
۵. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۶. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۸، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۷. ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۸. ابن‌ عماد، عبدالحی‌ بن‌ احمد، شذرات‌ الذهب‌، ج۷، ص۲۳، قاهره‌، ۱۳۵۱-۱۳۵۴ق‌.
۹. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۱۰. ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۱۱. حاجی‌خلیفه‌، مصطفی بن عبدالله، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۰۹۸.    
۱۲. ظاهریه‌، خطی‌ (تاریخ‌)، ج۲، ص۴۵۰- ۴۵۱، ریان‌.
۱۳. سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۶، ص۶۶، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.


۷ - منبع


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌مفلح»، ج۴، ص۱۷۹۵.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.